Facebook-f Instagram Pinterest-p

Voedzame Bottenbouillon

Voedzame bottenbouillon boordevol gezonde voedingsstoffen

De multivitamine van Moeder Natuur

Iedereen aan de bottenbouillon?

Dat bottenbouillon een goede toevoeging is aan je eetpatroon staat buiten kijf. Bottenbouillon is heel voedingsrijk.

Het is ook Hip en Trendy om zelf bottenbouillon te maken. Lees er hier meer over …

Je hoort wel eens dat kippensoep goed is tegen een verkoudheid of dat je bottenbouillon moet drinken voor sterke botten. Het zou ook goed zijn voor de darmen, voor je huid en nog zoveel meer …

Veel mensen denken dat bottenbouillon een goede bron van calcium is, maar is dat wel zo?

Bottenbouillon levert essentiële mineralen, waaronder elektrolyten, allemaal in een gemakkelijk opneembare vorm.

Elektrolyten in bottenbouillon omvatten calcium, magnesium en kalium, fosfor, … Deze zijn belangrijk voor het ondersteunen van een gezonde bloedsomloop, botdichtheid, zenuwsignalen, hartgezondheid en spijsvertering.

Om deze mineralen uit de botten te onttrekken is een zuur medium nodig. Daarom wordt bij het maken van bouillon altijd een scheutje azijn, wijn of andere zuren toegevoegd.

Wanneer toegevoegd zout laag worden gehouden (low sodium broth), zou bottenbouillon een ideale balans van natrium en kalium bevatten om de cellulaire gezondheid en efficiëntie te ondersteunen en om een ​​verstoorde elektrolytenbalans te voorkomen.

Echter is het gehalte van de mineralen in bottenbouillon teleurstellend laag en dient het op gebied van mineralen en elektrolyten eerder als extra hydratatie te worden beschouwd.

Lees hierover meer in Bottenbouillon – Waarheid en Mythe en Bottenbouillon voor sterke botten?

Maar wat zit er dan wel allemaal in bottenbouillon dat het zo gezond maakt?

Hieronder lees je waarom bottenbouillon zo’n nutriëntrijke goudmijn is. Een soort van superdrankje, de multivitamine van Moeder Natuur, die je gezondheid zeker ten goede kan komen.

Botten bevatten een overvloed aan voedingsstoffen en aminozuren, waarvan er vele in bottenbouillon vrijkomen, waaronder eiwitten zoals collageen en gelatine.

Hoewel de exacte voedingswaarde varieert op basis van de gebruikte botten, kooktijd en kookmethode, worden de volgende voedingsstoffen consistent gevonden in de meeste bottenbouillon.

Collageen

Met 28 verschillende soorten maakt collageen ongeveer 30 % uit van het eiwit in je lichaam. (1)(2)

Afhankelijk van de mate van mineralisatie, kunnen collageenweefsels stijf (bot), volgzaam (pees) zijn of een gradiënt hebben van stijf naar volgzaam (kraakbeen). Het is ook overvloedig aanwezig in hoornvlies, bloedvaten, de darmen, tussenwervelschijven en het dentine in tanden. (3)

In spierweefsel dient het als een hoofdcomponent van het endomysium.

Het endomysium, wat betekent in de spier, is een van bindweefsel dat elke individuele myocyt (spiervezel of spiercel) omhult. Het bevat ook haarvaten en zenuwen. Het ligt boven het celmembraan van de spiervezel: het sarcolemma (ook wel myolemma)

Endomysium is het diepste en kleinste bestanddeel van spierbindweefsel. Deze dunne laag zorgt voor een geschikte chemische omgeving voor de uitwisseling van calcium, natrium en kalium, wat essentieel is voor de excitatie en de daaropvolgende contractie van een spiervezel.

Endomysium combineert met perimysium en epimysium om de collageenvezels van pezen te creëren, waardoor de weefselverbinding tussen spieren en botten ontstaat door indirecte hechting. (4) (5) (6)

Collageen is het belangrijkste eiwit dat bindweefsels zoals endomysium vormt.

Vandaar ook dat collageensupplementen bijzonder geliefd zijn bij sporters.

Het woord collageen komt van het Griekse woord ‘kólla’ en het achtervoegsel ‘-gen’

Kólla betekent ‘lijm’ ook wel ‘kol’ in het dialect en ‘-gen’ staat voor ‘genereren’ of ‘produceren’

Dit refereert naar de eerste vorm van lijm die verkregen werd door het koken van de huid en ligamenten van paarden en andere dieren.  (7)

Naast het verschaffen van structuur, speelt collageen ook een belangrijke rol bij de ontwikkeling en regulering van weefsel. (8)(9)

Gelatine

Tijdens het kookproces wordt collageen uit botten en bindweefsel afgebroken tot een ander eiwit, gelatine genaamd.

Deze hydrolyse van collageen is onomkeerbaar en resulteert in de afbraak van lange collageen-eiwitfibrillen in kleinere eiwitpeptiden. De chemische samenstelling lijkt echter sterk op zijn moedermolecuul, collageen. Gelatine is dus in feite gekookt collageen.

Gelatine geeft bottenbouillon zijn gelachtige of ‘gelatineuze’ consistentie zodra het is afgekoeld.

Gelatine bevat belangrijke aminozuren die de gezondheid van gewrichten ondersteunen.

Het bevat proline en glycine, die je lichaam gebruikt om zijn eigen bindweefsel op te bouwen.

Dit omvat pezen, die spieren met botten verbinden, en ligamenten, die botten met elkaar verbinden.
Zonder dit bindweefsel zouden we letterlijk uit mekaar vallen. (10)(11)

Deze 2 aminozuren zijn essentieel voor het herstel van microscopische wonden doorheen het lichaam en om ontstekingsreacties tegen te gaan. Dit is uitermate belangrijk voor mensen met chronische inflammatie of auto-immuunziektes. (12)(13)

Bottenbouillon bevat ook glucosamine en chondroïtine, de natuurlijke verbindingen die in kraakbeen voorkomen.

Meerdere studies hebben aangetoond dat glucosamine en chondroïtine pijn in de gewrichten kunnen verminderen en de symptomen van artrose kunnen verminderen. (14)(15)(16)(17)

De eiwitten in bottenbouillon zijn ook gunstig gebleken voor mensen met reumatoïde artritis, een chronische auto-immuunziekte die pijnlijke schade aan de pezen en ligamenten veroorzaakt.

In een onderzoek bij 60 mensen met reumatoïde artritis die drie maanden kippencollageen consumeerden, werd bij alle 60 deelnemers een significante verbetering van de symptomen vastgesteld. Vier van hen vertoonden volledige remissie van de ziekte. (18)

In een ander onderzoek met 80 mensen werd gedurende 70 dagen hetzij een gelatine supplement, hetzij een placebo gegeven. De groep die het gelatine supplement kreeg rapporteerde een significante vermindering in gewrichtspijn en -stijfheid. (19)

Merg (marrow)

In de middelste holte van het bot bevindt zich het beenmerg, bestaande uit twee typen: rood en geel. Beide soorten bevatten collageen.

Rood beenmerg is de productielocatie voor nieuwe immuuncellen en rode bloedcellen, terwijl geel beenmerg bestaat uit gezonde vetten. (20)(21)

Beenmerg zou een bron zijn van ijzer, vet, cholesterol, fosfolipiden, vetoplosbare vitamines, …

Onderzoeken over de nutriënten spreken elkaar soms tegen. Een mogelijke verklaring zou zijn dat er een verschil al naargelang het type bot.

The marrows are the best, and range in excellence from the hip and shoulder joints down—the farther down the better. The marrow of humerus and femur is hard and tallowy at "room temperatures," harder at the upper end ...
Passing down the leg the marrow is softer and softer, more and more like a particularly delicious cream in flavor, and is in each bone softer at the lower end than at the upper ...

Vilhjalmur Stefansson - Not By Bread Alone

Maar ook diersoort en uiteraard ook van de gezondheid van dier spelen een grote rol. Werd het dier grasgevoerd of volgepropt met graan, was het dier ziek, heeft het antibiotica gekregen, enz… (22)

Verder is er ook nog een de factor van de bereiding van het merg. Is het gekookt of geroosterd?

Wanneer het geroosterd is, is een groot deel van vet uitgesmolten. Eet je het vet niet mee, dan mis je deze gezonde voedingsstof.

Als je dus eerst de botten roostert, zoals in mijn recept voor Homemade bottenbouillon, dan schraap je de aanbaksels en de vetten mee in de bouillon zodat je geen enkel nutriënt mist.

Glycosaminoglycanen

Glycosaminoglycanen (GAG’s) zijn complexe koolhydraten die deelnemen aan veel biologische processen. Ze kunnen zich aan eiwitten hechten om proteoglycanen te vormen, die een integraal onderdeel zijn van bindweefsel en synoviaal vocht, het smeermiddel dat het gewricht omringt. (23)

Glycosaminoglycanen hebben een primaire rol bij het onderhouden en ondersteunen van collageen en elastine die de ruimtes tussen botten en verschillende vezels innemen.

GAG’s ondersteunen ook de spijsvertering, omdat ze helpen de darmwand te herstellen. Daarom wordt een tekort aan deze voedingsstoffen gekoppeld aan spijsverteringsproblemen. (24)(25)(26)

Als er dus nog bindweefsel, zoals kraakbeen, pezen, enz… aan de botten hangt, zullen deze belangrijke GAG’s , waaronder glucosamine, hyaluronzuur, chondroïtinesulfaat, keratansulfaten en dermatansulfaten, worden aangetroffen in bottenbouillon.

Glucosamine

Er zijn twee soorten natuurlijk glucosamine: hydrochloride en sulfaat.

Beide helpen de integriteit van kraakbeen te behouden, de rubberachtige substantie in gewrichten die werkt als een natuurlijk kussen.

Studies tonen aan dat glucosamine uitgeput kan raken naarmate we ouder worden.

Onderzoekers zijn van mening dat het gebruik van glucosaminesupplementen, of het verkrijgen van natuurlijke bronnen zoals bronnen van bottenbouillon, de hoeveelheid kraakbeen en gewrichtsvloeistof die iemand in stand houdt, kan verhogen, waardoor de afbraak van gewrichten wordt voorkomen en pijn wordt verlicht. (27)(28)(29)(30)

Bottenbouillon is een gemakkelijke en relatief goedkope manier om glucosamine op natuurlijke wijze te verkrijgen. Meer glucosamine consumeren kan dus de gewrichtsgezondheid, flexibiliteit en comfort helpen ondersteunen.(31)

Toch zijn er tegenstrijdige resultaten en is er weinig echt duidelijk bewijs in studies bij mensen met osteoartritis. De termen ‘osteoartritis’, ‘artrose’, artritis’ enz… worden nogal eens door mekaar gebruikt.
Zo zijn er studies die geen verbetering tonen bij supplementeren met glucosamine, terwijl er mensen zijn die zweren dat hun glucosaminesupplement hun gewrichtspijn verlicht.
Volgens Dr. Paul Mason kan de reden hierachter zijn dat glucosamine bindt aan lectines. Deze lectines, waarvan aangetoond is dat ze schadelijke ontstekingsreacties kunnen veroorzaken, worden dus geneutraliseerd door de binding met glucosamine, maar dus enkel in het geval van artritis, waar het dus gaat om ontsteking. hierover later meer in het artikel over lectines

Hyaluronzuur

Hyaluronzuur komt voor in bindweefsel, epitheel (huid) en neurale weefsels en draagt ​​bij tot celproliferatie, differentiatie en mitigatie.

Hierdoor kunnen onze cellen indien nodig verschillende functies door het hele lichaam uitvoeren. Het biedt ondersteuning voor de huid en bevordert gezond ouder worden en celverjonging. (32)

Hyaluronzuur werkt als een kussen en smeermiddel in de gewrichten en andere weefsels. Bovendien kan het de manier beïnvloeden waarop het lichaam op verwondingen reageert. (23)(33)

Chondroïtinesulfaat

Chondroïtinesulfaat is een heilzame glycosaminoglycaan die wordt aangetroffen in het kraakbeen in de gewrichten van alle dieren.

Het wordt vaak gebruikt om de gezondheid en het comfort van gewrichten te ondersteunen, vooral in combinatie met glucosamines. (34)

Chondroïtine zou door zijn ontstekingsremmende en antioxidatieve werking de cardiovasculaire gezondheid, botgezondheid, huidgezondheid positief beïnvloeden en bijdragen tot een gezond cholesterolgehalte. (34)(35)(36)(37)(38)(39)(40)

Bij mensen met obesitas zou het ook plakvorming in de aders, die tot artherosclerose kan leiden, helpen voorkomen. (41)

AMINOZUREN

Glycine

Glycine is een aminozuur dat meer dan een derde van het collageen uitmaakt.

Het speelt een belangrijke rol in zowel structuur als regulatie van verschillende processen in het lichaam. Het is essentieel voor eiwitsynthese, in het bijzonder collageen synthese. (42)

Glycine speelt ook een speciale rol in enzymstructuur- en functie. (43)

Het is essentieel voor de productie van vele verschillende zuren, zoals nucleïnezuren, galzuren, creatinefosfaat en porfyrinen. (44)(45)

Glycine is een anti-aging aminozuur

Elk 3de tot 4de aminozuur in collageen is glycine. Collageen is het meest voorkomende eiwit in het lichaam. Het geeft kracht aan spieren, huid, kraakbeen, bloed, botten en ligamenten. Collageen is een belangrijk eiwit om het bindweefsel en de huid soepel en stevig te houden. Zonder glycine, kunnen beschadigde weefsels in de huid niet worden hersteld. (46)(47)(48)(49)(50)(51)

Glycine voorkomt afbraak van spierweefsel

Glycine is noodzakelijk voor de biosynthese van creatine. Creatine biedt spieren een bron van energie en helpt om spierweefsel op te bouwen.(52)(53)(54)(55)(56)(57)

Glycine is nodig voor de aanmaak van galzouten en glutathion

Glycine is nauw verbonden met het centrale zenuwstelsel en het spijsverteringsstelsel en helpt bij het afbreken van vet door het reguleren van de concentratie van galzuren. (met taurine)(45)

Glycine helpt het lichaam te ontgiften en werkt als antioxidant. (58)(59)(60)

Glycine is een neurotransmitter die de slaap, het geheugen en de prestaties verbetert.

Glycine werkt ook als een neurotransmitter en bindt zich aan glycine-receptoren die aanwezig zijn in het hele zenuwstelsel en perifere weefsels. Signalering via deze receptor is vooral belangrijk bij het tot stand brengen van remmende neurotransmissie in de hersenstam en het ruggenmerg. (61)(62)(63)(64)(65)

Glycine voor betere insulinerespons

Meerdere studies tonen een significante associatie tussen hogere serum gehaltes van glycine en betere insulinesensitiviteit. (48)(66)(67)(68)(69)

Van glycine is aangetoond dat het mensen met diabetes Type 2 kan helpen met het onder controle krijgen van hun conditie.(70)(71)

Mensen die glycine als behandeling kregen, zagen een daling in hun HbA1C en inflammatie, wat indiceert dat glycine complicaties, zoals weefselschade, zou kunnen helpen voorkomen.(48)(72)(73)

Proline

Proline is een iminozuur – een type aminozuur (bouwsteen van eiwit). (74)(75)

Het wordt beschouwd als een ’niet-essentieel aminozuur’ omdat ons lichaam het zelf kan aanmaken. Dit in tegenstelling tot bepaalde andere aminozuren (de essentiële) die uit onze voeding moeten komen.

Echter blijkt uit bewijs dat, hoewel kleine hoeveelheden proline in het lichaam kunnen worden geproduceerd, adequate proline in de voeding nodig is om een ​​optimaal niveau van dit aminozuur in het lichaam te behouden. (76)

Functies van proline zijn onder meer het helpen vormen van collageen, het regenereren van kraakbeen, het vormen van bindweefsel, het herstellen van huidbeschadiging en wonden, het genezen van de darmwand en het herstellen van gewrichten.

De structuur van proline is uniek omdat het het enige proteïnogene aminozuur is (de typen die biosynthetisch proteïnen vormen) met een secundair amine. (74)

Het helpt niet alleen bij het “bouwen” van eiwitten, maar het speelt ook een rol als katalysator bij veel organische reacties. (77)

Collageen bevat ongeveer 15 % proline.

Proline, glycine en hydroxyproline vertegenwoordigen samen meer dan 50 % van het totale aminozuurgehalte van collageen. (78)

Proline is dus een belangrijk aminozuur, die verantwoordelijk is voor collageenvorming, weefselherstel, arteriosclerosepreventie en bloeddrukbehoud.

Proline voor een gezonde en jonge huid

Proline verhoogt niet alleen de aanmaak van collageen, het voorkomt ook verlies. Het verbetert de textuur van de huid en stimuleert de vorming van nieuwe cellen. (79)(80)

Hydroxyproline produceert collageen, een belangrijk onderdeel van huidweefsel.

Samen met lysine en vitamine C wordt proline omgezet in hydroxylysine en hydroxyproline om collageen te helpen vormen. De toevoeging van hydroxylgroepen aan proline verhoogt de stabiliteit van collageen aanzienlijk en is essentieel voor de structuur ervan. (81)

Proline voor weefselherstel

De productie van proline neemt toe bij trauma van zacht weefsel, letsel en wondgenezing, zoals herstel van spieren of pezen, ernstige brandwonden en na een operatie. (82)

Een gebrek aan proline in het lichaam kan mede verantwoordelijk zijn voor verrekkingen of scheuren in zacht weefsel en trage genezing ervan.

Proline vormt een belangrijk deel in medische wondverbanden die collageenfragmenten gebruiken om wondgenezing te stimuleren. (83)(84)

Proline speelt een belangrijke rol bij de bestrijding van aderverkalking

Arteriosclerose is een belangrijke oorzaak van hartaandoeningen en ontwikkelt zich naarmate de bloedvaten stijf en hard worden als gevolg van vetophoping op de wanden van de bloedvaten.

Dit beperkt het transport van voedingsstoffen en zuurstof door het hele lichaam. Deze verminderde doorbloeding en drukopbouw veroorzaakt hartaanvallen.

Proline zou helpen de vaatwanden te versterken en de endotheellaag te beschermen.

Samen met lysine, een ander aminozuur, is proline een voorloper van hydroxyproline en hydroxylysine.

Het lichaam gebruikt hydroxyproline om collageen, pezen, ligamenten en hartspier te maken.

Proline helpt het lichaam eiwitten af te breken voor gebruik in gezonde cellen.

Er is door onderzoek ondersteund bewijs dat het gebruik van proline en andere aminozuren in combinatie met vitamines, arteriosclerose kan voorkomen. (85)(86)(87)

Glutamine

Glutamine is een ander belangrijk aminozuur dat voorkomt in bottenbouillon en is het meest voorkomende aminozuur in het lichaam. (88)(89)(90)

L-glutamine is in principe een niet-essentieel aminozuur, wat wil zeggen dat ons lichaam het zelf kan aanmaken.

Het blijkt echter dat L-glutamine semi-essentieel kan zijn, omdat de eigen productie onder bepaalde omstandigheden tekort kan schieten. Tijdens stress, vasten, zware sportbeoefening, levercirrose en ernstige ziekten waaronder zware infecties, kunnen gemakkelijk deficiënties ontstaan. (91)(92)(93)

Supplementen kunnen dan uitkomst bieden en helpen om spierafbraak te voorkomen. (94)(95)(96)

Glutamine is ook betrokken bij de synthese van eiwitten, glycogeen, nucleïnezuren, hormonen en neurotransmitters. (97)

Het is een van de weinige aminozuren die de bloed-hersenbarrière rechtstreeks kan passeren. (98)

L-glutamine is betrokken bij een zeer groot aantal stofwisselingsprocessen, waaronder de zuur-basebalans, de regulering van het celvolume, de productie van glutathion en de regulering van de balans tussen katabolisme en anabolisme. Het is een belangrijk substraat voor sneldelende cellen, zoals die van de darmmucosa en het immuunsysteem. (99)

Glutamine en glucosemetabolisme

Glutamine zou de insulinesensitiviteit verbeteren bij mensen met obesitas en bijdragen aan gewichtsverlies. (100)

Tevens is aangetoond dat bij mensen met diabetes, suppletie met glutamine de glycemische controle zou verbeteren door bloedglucosepieken als reactie op koolhydraten in de voeding, af te remmen en zo stijgingen en Cmax-waarden (max concentratie waarde) van bloedglucose en insuline kan verminderen. (101)(102)

Glutamine voor gezonde darmfunctie

Darmepitheelcellen en geactiveerde immuuncellen gebruiken glutamine voor cellulaire energie. (103)(104)

Talrijke onderzoeken naar L-glutamine tonen aan dat het onze darmwand kan beschermen tegen doorlaatbaarheid. (leaky gut of lekkende darm) Het zou ook helpen om bestaande darmproblemen zoals PDS (prikkelbare darm syndroom), colitis ulcerosa, enz…  te verbeteren. (105)(106)(107)(108)

Glutamine is een voorloper van glutathion

Glutamine kan ook worden gebruikt voor de aanmaak van glutathion, één van de krachtigste lichaamseigen antioxidanten. Glutamine is (samen met de aminozuren cysteïne en glycine) bouwsteen voor deze intracellulaire antioxidant. (109)

Glutamine voor het immuunsysteem

Glutamine speelt een belangrijke rol bij de immuunfunctie.

Immuuncellen (met name lymfocyten en macrofagen) gebruiken grote hoeveelheden glutamine, zelfs in perioden wanneer er geen groot beroep wordt gedaan op het immuunsysteem.

Op het moment van een immuunrespons, bijvoorbeeld tijdens ziekte of verwonding, neemt het verbruik van glutamine echter drastisch toe en is het mogelijk dat het lichaam er op dat ogenblik niet genoeg kan van aanmaken.

Vandaar dat het dus in sommige omstandigheden als semi-essentieel wordt beschouwd. (91)(92)(93)

Glutamine voor gezonde weefsel en cardiovasculaire gezondheid

Ischemie is aandoening gekarakteriseerd door een verminderde bloedtoevoer naar het hart. Reperfusie is een weefselbeschadiging veroorzaakt door een beperking van de zuurstofbeschikbaarheid gevolgd door een overmatige toevoer van zuurstof naar het weefsel, wat grote hoeveelheden oxidatieve schade veroorzaakt (bvb na een operatie).

Patiënten met een acuut hartinfarct en coronaire hartaandoeningen hebben lagere glutathion spiegels. (111)

Glutathion, hetzij per injectie, hetzij intraveneus toegediend voorafgaand aan de bypassoperatie, verbeterde ook na afloop van de operatie de nierfunctie en de arteriële doorbloeding. (112)(113)(114)(115)(116)(117)

Wat tevens ook bevestigd werd met orale suppletie. (118)

Ook perioperatieve suppletie (gedurende 24u) met glutamine gaf positieve resultaten. (119)

Glutamine kan cardioprotectief zijn bij patiënten met coronaire hartziekte.

Bij personen met chronische stabiele angina kan een enkele orale dosis van 80 mg / kg glutamine de fysieke prestaties verbeteren, wat wijst op beschermende effecten. (120)

Conclusie

Bottenbouillon is een nutriëntrijke goudmijn boordevol voedingsstoffen die bijdragen tot een goede gezondheid.

Lees er meer over in De Vele Voordelen van Bottenbouillon

Opmerking! Zoals bij alle supplementen dien je je eerst goed te informeren. Indien je een aandoening hebt of medicatie neemt, neem dan eerst contact op met je arts. Sommige supplementen kunnen de werking van medicijnen verminderen of juist versterken waardoor ze ongewenste reacties kunnen teweegbrengen. Mensen met diabetes moeten voorzichtig zijn bij het gebruik van glucosamine omdat dit de bloedsuikerspiegel kan verhogen. Mensen die bloedverdunnende medicijnen (anticoagulantia) gebruiken, moeten hun arts raadplegen alvorens glucosamine en chondroïtine in te nemen. Glucosamine wordt gewonnen uit een stof in schaaldieren. Mensen die allergisch zijn voor schaaldieren kunnen dus beter geen glucosaminesupplement nemen. De effecten van deze supplementen op een groeiend kind of zich ontwikkelende baby zijn nog niet bekend. Om die reden worden glucosamine en chondroïtine niet aanbevolen voor kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en vrouwen die zwanger zouden kunnen worden

referenties en bronnen

  1. Mapping the ligand-binding sites and disease-associated mutations on the most abundant protein in the human, type I collagen. Di Lullo GA(1), Sweeney SM, Korkko J, Ala-Kokko L, San Antonio JD. J Biol Chem. 2002 Feb 8;277(6):4223-31. Epub 2001 Nov 9
  2. Ricard-Blum S. The collagen family. Cold Spring Harb Perspect Biol. 2011;3(1):a004978. Published 2011 Jan 1. doi:10.1101/cshperspect.a004978
  3. Lodish H, Berk A, Zipursky SL, et al. Molecular Cell Biology. 4th edition. New York: W. H. Freeman; 2000. Section 22.3, Collagen: The Fibrous Proteins of the Matrix. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK21582/
  4. Purslow P. (2008) The Extracellular Matrix of Skeletal and Cardiac Muscle. In: Fratzl P. (eds) Collagen. Springer, Boston, MA
  5. N Light, A E Champion; Characterization of muscle epimysium, perimysium and endomysium collagens. Biochem J 1 May 1984; 219 (3): 1017–1026. doi: https://doi.org/10.1042/bj2191017
  6. Functionele Histologie – Anthony L. Mescher, E. Wisse, J. -L. Hillebrands, C. P. H. Vreuls Redacteur Anthony L. Mescher Bijdrager E. Wisse Editie 15, geïllustreerd Uitgever Bohn Stafleu Van Loghum, 2015
  7. Website – https://archive.archaeology.org/online/news/glue.html
  8. Collagen fibrillogenesis in vitro: interaction of types I and V collagen regulates fibril diameter – D.E. Birk, J.M. Fitch, J.P. Babiarz, K.J. Doane, T.F. Linsenmayer – Journal of Cell Science 1990 95: 649-657;
  9. Type V collagen: heterotypic type I/V collagen interactions in the regulation of fibril assembly.Birk DE(1).Micron. 2001 Apr;32(3):223-37.
  10. EASTOE JE. The amino acid composition of mammalian collagen and gelatin. Biochem J. 1955;61(4):589‐600. doi:10.1042/bj0610589
  11. Adrian Barbul, Proline Precursors to Sustain Mammalian Collagen Synthesis, The Journal of Nutrition, Volume 138, Issue 10, October 2008, Pages 2021S–2024S, https://doi.org/10.1093/jn/138.10.2021S
  12. Stsiapanava A, Olsson U, Wan M, et al. Binding of Pro-Gly-Pro at the active site of leukotriene A4 hydrolase/aminopeptidase and development of an epoxide hydrolase selective inhibitor. Proc Natl Acad Sci U S A. 2014;111(11):4227‐4232. doi:10.1073/pnas.1402136111
  13. Guan, J., Gluckman, P., Yang, P. et al. Cyclic glycine-proline regulates IGF-1 homeostasis by altering the binding of IGFBP-3 to IGF-1. Sci Rep 4, 4388 (2015). https://doi.org/10.1038/srep04388
  14. Towheed T, Maxwell  L, Anastassiades  TP, Shea  B, Houpt  JB, Welch  V, Hochberg  MC, Wells  Glucosamine therapy for treating osteoarthritis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2005, Issue 2. Art. No.: CD002946. DOI: 10.1002/14651858.CD002946.pub2.
  15. Hochberg MC, Martel-Pelletier J, Monfort J, et al. Combined chondroitin sulfate and glucosamine for painful knee osteoarthritis: a multicentre, randomised, double-blind, non-inferiority trial versus celecoxib. Ann Rheum Dis. 2016;75(1):37‐44. doi:10.1136/annrheumdis-2014-206792
  16. Richy F, Bruyere O, Ethgen O, Cucherat M, Henrotin Y, Reginster J. Structural and Symptomatic Efficacy of Glucosamine and Chondroitin in Knee Osteoarthritis: A Comprehensive Meta-analysis. Arch Intern Med. 2003;163(13):1514–1522. doi:10.1001/archinte.163.13.1514
  17. Kumar, S., Sugihara, F., Suzuki, K., Inoue, N. and Venkateswarathirukumara, S. (2015), A double‐blind, placebo‐controlled, randomised, clinical study on the effectiveness of collagen peptide on osteoarthritis. J. Sci. Food Agric., 95: 702-707. doi:10.1002/jsfa.6752
  18. Effects of oral administration of type II collagen on rheumatoid arthritisBY DE TRENTHAM, RA DYNESIUS-TRENTHAM, EJ ORAV, D COMBITCHI, C LORENZO, KL SEWELL, DA HAFLER, HL WEINER – SCIENCE24 SEP 1993 : 1727-1730
  19. Effect of the Novel Low Molecular Weight Hydrolyzed Chicken Sternal Cartilage Extract, BioCell Collagen, on Improving Osteoarthritis-Related Symptoms: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial – Alexander G. Schauss, Jerome Stenehjem, Joosang Park, John R. Endres, and Amy Clewell – Journal of Agricultural and Food Chemistry 2012 60 (16), 4096-4101 – DOI: 10.1021/jf205295u
  20. Piney, A. “The Anatomy Of The Bone Marrow: With Special Reference To The Distribution Of The Red Marrow.” The British Medical Journal, vol. 2, no. 3226, 1922, pp. 792–795. JSTOR, www.jstor.org/stable/20421458. Accessed 3 May 2020.
  21. Website – sciencedaily.com/terms/bone_marrow.htm
  22. Cordain, L., Watkins, B., Florant, G. et al. Fatty acid analysis of wild ruminant tissues: evolutionary implications for reducing diet-related chronic disease. Eur J Clin Nutr 56, 181–191 (2002). https://doi.org/10.1038/sj.ejcn.1601307
  23. Rahul Raman, V. Sasisekharan, Ram Sasisekharan – Structural Insights into Biological Roles of Protein-Glycosaminoglycan Interactions, Chemistry & Biology,Volume 12, Issue 3,2005,Pages 267-277,ISSN 1074-5521,https://doi.org/10.1016/j.chembiol.2004.11.020. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1074552105000426)
  24. N-Acetylglucosamine for Treatment of Inflammatory Bowel Disease – A real-world pragmatic clinical trial -Andy Z. X. Zhu, PhD, Ishita Patel, PharmD, RPh, Melinda P. Hidalgo, BSc, and Veeral Gandhi, RPh – https://www.naturalmedicinejournal.com/journal/2015-04/n-acetylglucosamine-treatment-inflammatory-bowel-disease
  25. Salvatore, S., Heuschkel, R., Tomlin, S., Davies, S.E., Edwards, S., Walker‐Smith, J.A., French, I. and Murch, S.H. (2000), A pilot study of N‐acetyl glucosamine, a nutritional substrate for glycosaminoglycan synthesis, in paediatric chronic inflammatory bowel disease. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 14: 1567-1579. doi:10.1046/j.1365-2036.2000.00883.x
  26. Dias AM, Correia A, Pereira MS, et al. Metabolic control of T cell immune response through glycans in inflammatory bowel disease. Proc Natl Acad Sci U S A. 2018;115(20):E4651‐E4660. doi:10.1073/pnas.1720409115
  27. Jerosch J. Effects of Glucosamine and Chondroitin Sulfate on Cartilage Metabolism in OA: Outlook on Other Nutrient Partners Especially Omega-3 Fatty Acids. Int J Rheumatol. 2011;2011:969012. doi:10.1155/2011/969012
  28. Comparison of pharmacokinetics of glucosamine and synovial fluid levels following administration of glucosamine sulphate or glucosamine hydrochloride – Meulyzer, M. et al. Osteoarthritis and Cartilage, Volume 16, Issue 9, 973 – 979
  29. Black C, Clar C, Henderson R, MacEachern C, McNamee P. The clinical effectiveness of glucosamine and chondroitin supplements in slowing or arresting progression of osteoarthritis of the knee: a systematic review and economic evaluation. Health Technol Assess 2009;13(52)
  30. Henrotin Y, Mobasheri A, Marty M. Is there any scientific evidence for the use of glucosamine in the management of human osteoarthritis?. Arthritis Res Ther. 2012;14(1):201. Published 2012 Jan 30. doi:10.1186/ar3657
  31. Reginster JY, Neuprez A, Lecart MP, Sarlet N, Bruyere O. Role of glucosamine in the treatment for osteoarthritis. Rheumatol Int. 2012;32(10):2959‐2967. doi:10.1007/s00296-012-2416-2
  32. Papakonstantinou E, Roth M, Karakiulakis G. Hyaluronic acid: A key molecule in skin aging. Dermatoendocrinol. 2012;4(3):253‐258. doi:10.4161/derm.21923
  33. Wang, Chen-Ti, MD1; Lin, Jinn, MD, PhD1; Chang, Chee-Jen, PhD1; Lin, Yu-Tsan, MD1; Hou, Sheng-Mou, MD, PhD, MPH1 Therapeutic Effects of Hyaluronic Acid on Osteoarthritis of the Knee, JBJS: March 2004 – Volume 86 – Issue 3 – p 538-545
  34. Zeng C, Wei J, Li H, et al. Effectiveness and safety of Glucosamine, chondroitin, the two in combination, or celecoxib in the treatment of osteoarthritis of the knee. Sci Rep. 2015;5:16827. Published 2015 Nov 18. doi:10.1038/srep16827
  35. du Souich P, García AG, Vergés J, Montell E. Immunomodulatory and anti-inflammatory effects of chondroitin sulphate. J Cell Mol Med. 2009;13(8A):1451‐1463. doi:10.1111/j.1582-4934.2009.00826.x
  36. Modulation of inflammation by chondroitin sulfate – Vallières, M. et al. – Osteoarthritis and Cartilage, Volume 18, S1 – S6
  37. Rosa M. Andrés, Miguel Payá, M. Carmen Montesinos, Amalia Ubeda, Pedro Navalón, Marta Herrero, Josep Vergés, M. Carmen Terencio, Potential antipsoriatic effect of chondroitin sulfate through inhibition of NF-κB and STAT3 in human keratinocytes, Pharmacological Research,Volume 70, Issue 1,2013,Pages 20-26,ISSN 1043- 6618,https://doi.org/10.1016/j.phrs.2012.12.004. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S104366181200240X
  38. Antioxidant, antiinflammatory and neuroprotective actions of chondroitin sulfate and proteoglycans – Egea, J. et al. Osteoarthritis and Cartilage, Volume 18, S24 – S27
  39. Front Biosci (Landmark Ed). 2016 Jun 1;21:1330-40. Chondroitin sulfate and neuronal disorders. Miyata S(1), Kitagawa H(2). DOI: 10.2741/4460 – PMID: 27100510
  40. Hochberg, X. Chevalier, Y. Henrotin, D.J. Hunter & D. Uebelhart (2013) Symptom and structure modification in osteoarthritis with pharmaceutical-grade chondroitin sulfate: what’s the evidence?, Current Medical Research and Opinion, 29:3, 259-267, DOI: 10.1185/03007995.2012.753430
  41. Melgar-Lesmes P, Garcia-Polite F, Del-Rey-Puech P, et al. Treatment with chondroitin sulfate to modulate inflammation and atherogenesis in obesity. Atherosclerosis. 2016;245:82‐87. doi:10.1016/j.atherosclerosis.2015.12.016
  42. Johanna Myllyharju & Kari I Kivirikko (2001) Collagens and collagen-related diseases, Annals of Medicine, 33:1, 7-21, DOI: 10.3109/07853890109002055
  43. Bo Xu Yan and Ying Qing Sun – Glycine Residues Provide Flexibility for Enzyme Active Sites – J. Biol. Chem. 1997 272: 3190-. doi:10.1074/jbc.272.6.3190
  44. Meléndez-Hevia E(1), De Paz-Lugo P, Cornish-Bowden A, Cárdenas ML. – J Biosci. 2009 Dec;34(6):853-72 – A weak link in metabolism: the metabolic capacity for glycine biosynthesis does not satisfy the need for collagen synthesis. DOI: 10.1007/s12038-009-0100-9 – PMID: 20093739
  45. Vessey DA. The biochemical basis for the conjugation of bile acids with either glycine or taurine. Biochem J. 1978;174(2):621‐626. doi:10.1042/bj1740621
  46. Shoulders MD, Raines RT. Collagen structure and stability. Annu Rev Biochem. 2009;78:929‐958. doi:10.1146/annurev.biochem.77.032207.120833
  47. González-Ortiz M(1), Medina-Santillán R, Martínez-Abundis E, von Drateln CR – Horm Metab Res. 2001 Jun;33(6):358-60 – Effect of glycine on insulin secretion and action in healthy first-degree relatives of type 2 diabetes mellitus patients. DOI: 10.1055/s-2001-15421 – PMID: 11456285
  48. Sekhar RV, Patel SG, Guthikonda AP, et al. Deficient synthesis of glutathione underlies oxidative stress in aging and can be corrected by dietary cysteine and glycine supplementation. Am J Clin Nutr. 2011;94(3):847‐853. doi:10.3945/ajcn.110.003483
  49. Chandarika Persaud, Terrence Forrester, Alan A. Jackson, Urinary Excretion of 5-L-Oxoproline (Pyroglutamic Acid) Is Increased during Recovery from Severe Childhood Malnutrition and Responds to Supplemental Glycine, The Journal of Nutrition, Volume 126, Issue 11, November 1996, Pages 2823–2830, https://doi.org/10.1093/jn/126.11.2823
  50. Sekhar RV, Patel SG, Guthikonda AP, et al. Deficient synthesis of glutathione underlies oxidative stress in aging and can be corrected by dietary cysteine and glycine supplementation. Am J Clin Nutr. 2011;94(3):847‐853. doi:10.3945/ajcn.110.003483
  51. de Paz-Lugo P, Lupiáñez JA, Meléndez-Hevia E. High glycine concentration increases collagen synthesis by articular chondrocytes in vitro: acute glycine deficiency could be an important cause of osteoarthritis. Amino Acids. 2018;50(10):1357‐1365. doi:10.1007/s00726-018-2611-x
  52. Koopman, René; Caldow, Marissa K.; Ham, Daniel J.; Lynch, Gordon S. Glycine metabolism in skeletal muscle, Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care: July 2017 – Volume 20 – Issue 4 – p 237-242 doi: 10.1097/MCO.0000000000000383
  53. Branch, J. (2003). Effect of Creatine Supplementation on Body Composition and Performance: A Meta-analysis, International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 13(2), 198-226. Retrieved May 4, 2020, from https://journals.humankinetics.com/view/journals/ijsnem/13/2/article-p198.xml
  54. Chilibeck PD, Kaviani M, Candow DG, Zello GA. Effect of creatine supplementation during resistance training on lean tissue mass and muscular strength in older adults: a meta-analysis. Open Access J Sports Med. 2017;8:213‐226. Published 2017 Nov 2. doi:10.2147/OAJSM.S123529
  55. Kreider RB, Kalman DS, Antonio J, et al. International Society of Sports Nutrition position stand: safety and efficacy of creatine supplementation in exercise, sport, and medicine. J Int Soc Sports Nutr. 2017;14:18. Published 2017 Jun 13. doi:10.1186/s12970-017-0173-z
  56. Kalhan SC, Gruca L, Marczewski S, Bennett C, Kummitha C. Whole body creatine and protein kinetics in healthy men and women: effects of creatine and amino acid supplementation. Amino Acids. 2016;48(3):677‐687. doi:10.1007/s00726-015-2111-1
  57. Brosnan, J.T., da Silva, R.P. & Brosnan, M.E. The metabolic burden of creatine synthesis. Amino Acids 40, 1325–1331 (2011). https://doi.org/10.1007/s00726-011-0853-y
  58. Liguori I, Russo G, Curcio F, et al. Oxidative stress, aging, and diseases. Clin Interv Aging. 2018;13:757‐772. Published 2018 Apr 26. doi:10.2147/CIA.S158513
  59. Zhong, Zhia; Wheeler, Micheal D.b; Li, Xianglib; Froh, Matthiasb; Schemmer, Peterb; Yin, Mingb; Bunzendaul, Hartwigc; Bradford, Blaird; Lemasters, John J.a L-Glycine: a novel antiinflammatory, immunomodulatory, and cytoprotective agent, Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care: March 2003 – Volume 6 – Issue 2 – p 229-240
  60. McCarty MF, O’Keefe JH, DiNicolantonio JJ. Dietary Glycine Is Rate-Limiting for Glutathione Synthesis and May Have Broad Potential for Health Protection. Ochsner J. 2018;18(1):81‐87.
  61. Gundersen, R.Y., Vaagenes, P., Breivik, T., Fonnum, F. and Opstad, P.K. (2005), Glycine – an important neurotransmitter and cytoprotective agent. Acta Anaesthesiologica Scandinavica, 49: 1108-1116. doi:10.1111/j.1399-6576.2005.00786.x
  62. INAGAWA, K., HIRAOKA, T., KOHDA, T., YAMADERA, W. and TAKAHASHI, M. (2006), Subjective effects of glycine ingestion before bedtime on sleep quality. Sleep and Biological Rhythms, 4: 75-77. doi:10.1111/j.1479-8425.2006.00193.x
  63. YAMADERA, W., INAGAWA, K., CHIBA, S., BANNAI, M., TAKAHASHI, M. and NAKAYAMA, K. (2007), Glycine ingestion improves subjective sleep quality in human volunteers, correlating with polysomnographic changes. Sleep and Biological Rhythms, 5: 126-131. doi:10.1111/j.1479-8425.2007.00262.x
  64. Bannai M, Kawai N, Ono K, Nakahara K, Murakami N. The effects of glycine on subjective daytime performance in partially sleep-restricted healthy volunteers. Front Neurol. 2012;3:61. Published 2012 Apr 18. doi:10.3389/fneur.2012.00061
  65. Kawai N, Sakai N, Okuro M, et al. The sleep-promoting and hypothermic effects of glycine are mediated by NMDA receptors in the suprachiasmatic nucleus. Neuropsychopharmacology. 2015;40(6):1405‐1416. doi:10.1038/npp.2014.326
  66. Lustgarten MS, Price LL, Phillips EM, Fielding RA. Serum glycine is associated with regional body fat and insulin resistance in functionally-limited older adults. PLoS One. 2013;8(12):e84034. Published 2013 Dec 31. doi:10.1371/journal.pone.0084034
  67. Thalacker-Mercer AE, Ingram KH, Guo F, Ilkayeva O, Newgard CB, Garvey WT. BMI, RQ, diabetes, and sex affect the relationships between amino acids and clamp measures of insulin action in humans. Diabetes. 2014;63(2):791‐800. doi:10.2337/db13-0396
  68. Mohorko N, Petelin A, Jurdana M, Biolo G, Jenko-Pražnikar Z. Elevated serum levels of cysteine and tyrosine: early biomarkers in asymptomatic adults at increased risk of developing metabolic syndrome. Biomed Res Int. 2015;2015:418681. doi:10.1155/2015/418681
  69. Wang-Sattler R, Yu Z, Herder C, et al. Novel biomarkers for pre-diabetes identified by metabolomics. Mol Syst Biol. 2012;8:615. doi:10.1038/msb.2012.43
  70. Mary C Gannon, Jennifer A Nuttall, Frank Q Nuttall, The metabolic response to ingested glycine, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 76, Issue 6, December 2002, Pages 1302–1307, https://doi.org/10.1093/ajcn/76.6.1302
  71. González-Ortiz M(1), Medina-Santillán R, Martínez-Abundis E, von Drateln CR. – Effect of glycine on insulin secretion and action in healthy first-degree relatives of type 2 diabetes mellitus patients.Horm Metab Res. 2001 Jun;33(6):358-60 DOI: 10.1055/s-2001-15421 PMID: 11456285
  72. Cruz, M., Maldonado-Bernal, C., Mondragón-Gonzalez, R. et al. Glycine treatment decreases proinflammatory cytokines and increases interferon-γ in patients with Type 2 diabetes. J Endocrinol Invest 31, 694–699 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03346417
  73. Gameiro A, Reimann F, Habib AM, et al. The neurotransmitters glycine and GABA stimulate glucagon-like peptide-1 release from the GLUTag cell line. J Physiol. 2005;569(Pt 3):761‐772. doi:10.1113/jphysiol.2005.098962
  74. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the “Gold Book”). Compiled by A. D. McNaught and A. Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). Online version (2019-) created by S. J. Chalk. ISBN 0-9678550-9-8. https://doi.org/10.1351/goldbook.
  75. National Center for Biotechnology Information. PubChem Database. L-Proline, CID=145742, https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/L-Proline (accessed on May 5, 2020)
  76. Wu G. Dietary requirements of synthesizable amino acids by animals: a paradigm shift in protein nutrition. J Anim Sci Biotechnol. 2014;5(1):34. Published 2014 Jun 14. doi:10.1186/2049-1891-5-34
  77. David T. Thwaites, Catriona M.H. Anderson, Deciphering the mechanisms of intestinal imino (and amino) acid transport: The redemption of SLC36A1, Biochimica et Biophysica Acta (BBA) – Biomembranes, Volume 1768, Issue 2, 2007, Pages 179-197, ISSN 0005-2736, https://doi.org/10.1016/j.bbamem.2006.10.001.
  78. Li, P., Wu, G. Roles of dietary glycine, proline, and hydroxyproline in collagen synthesis and animal growth. Amino Acids 50, 29–38 (2018). https://doi.org/10.1007/s00726-017-2490-6
  79. E. Karna, W. Miltyk, S. Wołczyński, J.A. Pałka, The potential mechanism for glutamine-induced collagen biosynthesis in cultured human skin fibroblasts, Comparative Biochemistry and Physiology Part B: Biochemistry and Molecular Biology, Volume 130, Issue 1, 2001, Pages 23-32, ISSN 1096-4959, https://doi.org/10.1016/S1096-4959(01)00400-6.
  80. Murakami H, Shimbo K, Inoue Y, Takino Y, Kobayashi H. Importance of amino acid composition to improve skin collagen protein synthesis rates in UV-irradiated mice. Amino Acids. 2012;42(6):2481‐2489. doi:10.1007/s00726-011-1059-z
  81. Wu G, Bazer FW, Burghardt RC, et al. Proline and hydroxyproline metabolism: implications for animal and human nutrition. Amino Acids. 2011;40(4):1053‐1063. doi:10.1007/s00726-010-0715-z
  82. Adrian Barbul, Proline Precursors to Sustain Mammalian Collagen Synthesis, The Journal of Nutrition, Volume 138, Issue 10, October 2008, Pages 2021S–2024S, https://doi.org/10.1093/jn/138.10.2021S
  83. Ponrasu, T., Jamuna, S., Mathew, A. et al. Efficacy of L-proline administration on the early responses during cutaneous wound healing in rats. Amino Acids 45, 179–189 (2013). https://doi.org/10.1007/s00726-013-1486-0
  84. Giovanni Corsetti, Giuseppe D’Antona, Francesco Saverio Dioguardi, Rita Rezzani,Topical application of dressing with amino acids improves cutaneous wound healing in aged rats, Acta istochemica,Volume 112, Issue 5,2010,Pages 497-507,ISSN 0065-1281, https://doi.org/10.1016/j.acthis.2009.05.003.
  85. APA Ivanov, Vadim PhD; Roomi, M Waheed PhD; Kalinovsky, T MS; Niedzwiecki, Aleksandra PhD; Rath, Matthias MD Anti-Atherogenic Effects of a Mixture of Ascorbic Acid, Lysine, Proline, Arginine, Cysteine, and Green Tea Phenolics in Human Aortic Smooth Muscle Cells, Journal of Cardiovascular Pharmacology: March 2007 – Volume 49 – Issue 3 – p 140-145 doi: 10.1097/FJC.0b013e3180308489
  86. Wong AP, Mohamed AL, Niedzwiecki A. The effect of multiple micronutrient supplementation on quality of life in patients with symptomatic heart failure secondary to ischemic heart disease: a prospective case series clinical study. Am J Cardiovasc Dis. 2015;5(3):146‐152. Published 2015 Sep 15.
  87. Wallace S, Wallace (2017) A New Look at Atherosclerosis Repeatable Science Ushers in a New Era of Medicine. J Cardiol Curr Res 9(5): 00341. DOI: 10.15406/jccr.2017.09.00341
  88. John T. Brosnan, Interorgan Amino Acid Transport and its Regulation, The Journal of Nutrition, Volume 133, Issue 6, June 2003, Pages 2068S–2072S, https://doi.org/10.1093/jn/133.6.2068S
  89. National Center for Biotechnology Information. PubChem Database. Glutamine, CID=5961, https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Glutamine
  90. Altern Med Rev. 2001 Aug;6(4):406-10. L-glutamine.PMID: 11578256
  91. Philip Newsholme, Why Is L-Glutamine Metabolism Important to Cells of the Immune System in Health, Postinjury, Surgery or Infection?, The Journal of Nutrition, Volume 131, Issue 9, September 2001, Pages 2515S–2522S, https://doi.org/10.1093/jn/131.9.2515S
  92. Janet M. Lacey, Dr.P.H., R.D., Douglas W. Wilmore, M.D., F.A.C.S., Is Glutamine a Conditionally Essential Amino Acid?, Nutrition Reviews, Volume 48, Issue 8, August 1990, Pages 297–309, https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.1990.tb02967.x
  93. Lacey, J.M. and Wilmore, D.W. (1990), Is Glutamine a Conditionally Essential Amino Acid?. Nutrition Reviews, 48: 297-309. doi:10.1111/j.1753-4887.1990.tb02967.x
  94. Stinnett JD, Alexander JW, Watanabe C, et al. Plasma and skeletal muscle amino acids following severe burn injury in patients and experimental animals. Ann Surg. 1982;195(1):75‐89. doi:10.1097/00000658-198201001-00012
  95. Wischmeyer PE, Dhaliwal R, McCall M, Ziegler TR, Heyland DK. Parenteral glutamine supplementation in critical illness: a systematic review. Crit Care. 2014;18(2):R76. Published 2014 Apr 18. doi:10.1186/cc13836
  96. Mittendorfer, B., Gore, D.C., Herndon, D.N. and Wolfe, R.R. (1999), Accelerated Glutamine Synthesis in Critically III Patients Cannot Maintain Normal Intramuscular Free Glutamine Concentration. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 23: 243-252. doi:10.1177/0148607199023005243
  97. Website archive.foundationalmedicinereview.com/publications/6/4/406.pdf
  98. Jianming Xiang, Steven R. Ennis, Galaleldin E. Abdelkarim, Mutsuo Fujisawa, Nobuyuki Kawai, Richard F. Keep, Glutamine transport at the blood–brain and blood–cerebrospinal fluid barriers, Neurochemistry International, Volume 43, Issues 4–5,2003,Pages 279-288,ISSN 0197 – 0186,https://doi.org/10.1016/S0197-0186(03)00013-5.
  99. Singer P (ed): Nutrition in Intensive Care Medicine: Beyond Physiology. World Rev Nutr Diet. Basel, Karger, 2013, vol 105, pp 90–96. doi: 10.1159/000341276
  100. Laviano, A., Molfino, A., Lacaria, M. et al. Glutamine supplementation favors weight loss in nondieting obese female patients. A pilot study. Eur J Clin Nutr 68, 1264–1266 (2014). https://doi.org/10.1038/ejcn.2014.184
  101. Sherif Awad, Kenneth C.H. Fearon, Ian A. Macdonald, Dileep N. Lobo, A randomized cross-over study of the metabolic and hormonal responses following two preoperative conditioning drinks, Nutrition, Volume 27, Issue 9, 2011, Pages 938-942, ISSN 0899-9007, https://doi.org/10.1016/j.nut.2010.08.025.
  102. Asieh Mansour, Mohammad Reza Mohajeri- Tehrani, Mostafa Qorbani, Ramin Heshmat, Bagher Larijani, Saeed Hosseini, Effect of glutamine supplementation on cardiovascular risk factors in patients with type 2 diabetes, Nutrition,Volume 31, Issue 1,2015,Pages 119-126,ISSN 0899-9007,https://doi.org/10.1016/j.nut.2014.05.014.
  103. Herbert G. Windmueller and Albert E. Spaeth – Uptake and Metabolism of Plasma Glutamine by the Small Intestine – J. Biol. Chem. 1974 249: 5070
  104. Glutamine regulates Caco-2 cell tight junction proteins – Nan Li, Patricia Lewis, Don Samuelson, Kellym Liboni, and Josef Neu – American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology 2004 287:3, G726-G733
  105. Glutamine regulates Caco-2 cell tight junction proteins – Nan Li, Patricia Lewis, Don Samuelson, Kellym Liboni, and Josef Neu – American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology 2004 287:3, G726-G733
  106. Glutamine and the preservation of gut integrity – Van der Hulst, R.R.W.J. et al. The Lancet, Volume 341, Issue 8857, 1363 – 1365
  107. Wei-Kuo Chang, Kuender D. Yang, Men-Fang Shaio,Effect of Glutamine on Th1 and Th2 Cytokine Responses of Human Peripheral Blood Mononuclear Cells, Clinical Immunology,Volume 93, Issue 3,1999,Pages 294-301,ISSN 1521-6616,https://doi.org/10.1006/clim.1999.4788.
  108. Fujita, T. and Sakurai, K. (1995), Efficacy of glutamine‐enriched enteral nutrition in an experimental model of mucosal ulcerative colitis. Br J Surg, 82: 749-751. doi:10.1002/bjs.1800820611
  109. Pizzorno J. Glutathione! Integr Med (Encinitas). 2014 Feb;13(1):8-12. PMID: 26770075; PMCID: PMC4684116.
  110. Michael Gleeson, Dosing and Efficacy of Glutamine Supplementation in Human Exercise and Sport Training, The Journal of Nutrition, Volume 138, Issue 10, October 2008, Pages 2045S–2049S, https://doi.org/10.1093/jn/138.10.2045S
  111. Wischmeyer, P., Vanden Hoek, T., Li, C., Shao, Z., Ren, H., Riehm, J. and Becker, L. (2003), Glutamine preserves cardiomyocyte viability and enhances recovery of contractile function after ischemia‐reperfusion injury. JPEN J Parenter Enteral Nutr, 27: 116-122. doi:10.1177/0148607103027002116
  112. Wischmeyer, P., Vanden Hoek, T., Li, C., Shao, Z., Ren, H., Riehm, J. and Becker, L. (2003), Glutamine preserves cardiomyocyte viability and enhances recovery of contractile function after ischemia‐reperfusion injury. JPEN J Parenter Enteral Nutr, 27: 116-122. doi:1177/0148607103027002116
  113. Wischmeyer, P., Jayakar, D., Williams, U., Singleton, K., Riehm, J., Bacha, E., Jeevanandam, V., Christians, U. and Serkova, N. (2003), Single dose of glutamine enhances myocardial tissue metabolism, glutathione content, and improves myocardial function after ischemia‐reperfusion injury. JPEN J Parenter Enteral Nutr, 27: 396-403. doi:10.1177/0148607103027006396
  114. Bolotin, G., Raman, J., Williams, U., Bacha, E., Kocherginsky, M., & Jeevanandam, V. (2007). Glutamine Improves Myocardial Function following Ischemia-Reperfusion Injury. Asian Cardiovascular and Thoracic Annals, 15(6), 463–467. https://doi.org/10.1177/021849230701500603
  115. Leichtweis, S. and Ji, L.L. (2001), Glutathione deficiency intensifies ischaemia‐reperfusion induced cardiac dysfunction and oxidative stress. Acta Physiologica Scandinavica, 172: 1-10. doi:10.1046/j.1365-201X.2001.00820.x
  116. Wischmeyer, Paul E Glutamine: the first clinically relevant pharmacological regulator of heat shock protein expression?, Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care: May 2006 – Volume 9 – Issue 3 – p 201-206 doi: 10.1097/01.mco.0000222100.44256.6b
  117. Domanski MJ, Mahaffey K, Hasselblad V, et al. Association of Myocardial Enzyme Elevation and Survival Following Coronary Artery Bypass Graft Surgery. JAMA. 2011;305(6):585–591. doi:10.1001/jama.2011.99
  118. Sufit, A., Weitzel, L.B., Hamiel, C., Queensland, K., Dauber, I., Rooyackers, O. and Wischmeyer, P.E. (2012), Pharmacologically Dosed Oral Glutamine Reduces Myocardial Injury in Patients Undergoing Cardiac Surgery. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 36: 556-561. doi:10.1177/0148607112448823
  119. Lomivorotov, V. V., Efremov, S. M., Shmirev, V. A., Ponomarev, D. N., Lomivorotov, V. N., & Karaskov, A. M. (2011). Glutamine Is Cardioprotective in Patients with Ischemic Heart Disease following Cardiopulmonary Bypass. The Heart Surgery Forum, 14(6), E384-E388. https://doi.org/10.1532/HSF98.20111074
  120. Shihab E.O Khogali, Stuart D Pringle, Brian V Weryk, Michael J Rennie, Is glutamine beneficial in ischemic heart disease? Guest Editor: Gil Hardy, PhD,Nutrition, Volume 18, Issue 2, 2002, Pages 123-126, ISSN 0899-9007,https://doi.org/10.1016/S0899-9007(01)00768-7.

boeken : Not By Bread Alone en The Fat of the Land – Vilhjalmur Stefansson

Facebook
Pinterest
LinkedIn
Email
WhatsApp
Twitter
Sofie

Sofie

Belangrijk : Alle informatie op de Website en de inhoud van de blog, inclusief tekst, afbeeldingen en geciteerde statistieken, evenals al het andere materiaal dat hierin is opgenomen (‘de inhoud”), is alleen voor informatiedoeleinden. De inhoud is niet bedoeld als vervanging voor professioneel, medisch advies, medische diagnose en/of behandeling. Negeer geen medisch advies en raadpleeg altijd uw arts als u vragen heeft over een medische aandoening of voordat u iets implementeert dat u heeft gelezen of gehoord in onze inhoud of tijdens eventuele webinars, life video’s, enzovoort. Als bezoeker of gebruiker van de Website verbind je je ertoe op geen enkele wijze en onder geen enkele vorm dan ook het geheel of zelfs een deel van elementen waaruit de Website bestaat te kopiëren, te bewerken, te reproduceren, door te verkopen of op enige andere wijze te gebruiken. zie onze voorwaarden

Volg ons op

Facebook-f Instagram Pinterest

Recente berichten

Like onze pagina

Nieuwsbrief

menu

Volg ons

Facebook-f Instagram Pinterest-p Linkedin

Ketocoaching nieuwsbrief

Scroll naar boven