Vasten - hoe werkt dat precies?
De theorie achter het mechanisme van vasten
De ‘goeroe van het vasten’ is zonder twijfel Dr. Jason Fung.
Hij startte zijn carrière als nefroloog, gespecialiseerd in nierziektes. Tijdens zijn onderzoek en werk in de kliniek, kwam hij al snel tot de vaststelling dat diabetes type 2 de grootste oorzaak is van nierziektes. Mensen met diabetes type 2 zijn ook vaak zwaarlijvig.
Dit leidde ertoe dat hij rond het begin van 2010 zijn focus ook begon te richten op dieet en voeding. Iets waar hij tijdens zijn medische studie nauwelijks mee in aanraking kwam omdat er slechts een minimum van de lessen werd aan besteed.
Rond die tijd kwam ook het ‘Atkins’ dieet, dat low-carb promootte in de aandacht, maar Dr. Fung stond er weigerachtig tegenover, net zoals de meeste conventioneel opgeleide artsen. Tot er studies verschenen in enkele van de meest prestigieuze medische journalen in de wereld.
Deze studies kwamen allemaal tot dezelfde weerzinwekkende conclusie, dat een koolhydraatarm dieet significant beter was voor gewichtsverlies dan een vetarm dieet. (1 – 9)
En daar begon de missie van Dr. Fung.
Hij is één van de grote voorstanders en predikers van het keto dieet, maar vooral ook een voorstander van (intermittent) vasten.
Hij heeft ook een enorm charisma en een buitengewoon mooie en goede manier om alles in alle simpliciteit en soms ook grappigheid uit te leggen. Een plezier om naar te luisteren en om te lezen.
Zijn boeken ‘The Obesity Code’ en ‘The complete guide to fasting’ zijn dan ook echte aanraders.
Hij legt heel duidelijk uit hoe vasten kan helpen om obesitas aan te pakken en diabetes type 2 om te keren.
Maar ook welke invloed vasten heeft op ons metabolisme en meer.
Theorie en mechanisme
We weten dat koolhydraten onder invloed van insuline worden omgezet in glycogeen (opslagvorm van suikers).
Wanneer de beperkte opslagruimte vol is, wordt glycogeen opgeslagen als vet in de lever en in onze cellen.
Wanneer we vasten, wordt er geen insuline aangemaakt waardoor er in het lichaam een signaal gegeven wordt om energie te halen uit reserves.
Het is voor ons lichaam veel gemakkelijker om energie te halen uit glycogeen dan uit vet, dus wordt het glycogeen-reserve wordt eerst aangesproken.
Pas wanneer dat op is, gaat ons lichaam energie beginnen halen uit onze vetreserves.
Dr. Fung legt dit op een heel simpele en duidelijke manier uit, aan de hand van een koelkast en een diepvries.
Waar stop je voedsel (energie) als de koelkast vol is? Het antwoord is simpel : in de vriezer!
Energie uit glycogeen is makkelijker te gebruiken, zoals bij een koelkast.
Energie uit vet is moeilijker te gebruiken, zoals bij een diepvries.
We weten dat insuline voorkomt dat vet uit onze vetreserves (de diepvries) kan en bijgevolg dus verhindert dat we vet kunnen verbranden voor energie.
De voeding die we eten (cal in) gaat in eerste instantie in de koelkast en het teveel in de diepvries.
We hebben een hele dag door energie nodig voor het uitoefenen van levensnoodzakelijke processen zoals stofwisseling, vertering, … maar ook extra energie voor inspanningen, beweging, sport, enz…
We halen hiervoor eten uit de koelkast (cal uit), want dat is makkelijk.
Maar wanneer de koelkast leeg is, moeten we dus eten (cal ) uit de diepvries halen.
En hier ligt het grote probleem met insuline.
Zolang insuline hoog is, door het eten van koolhydraten (suikers) die onze bloedsuiker doet stijgen, kunnen we niet aan die reserves in de diepvries. (10-12)
Insuline is het slot op onze diepvries!
Wanneer we ons lichaam niet de energie (cal) geven die het nodig heeft door onze calorie-inname te beperken en ons lichaam kan niet aan de calorieën in onze vetopslag (diepvries), dan zal ons lichaam de energie die het verbrandt (cal uit) verminderen door ons metabolisme te vertragen.
Nog een verklaring dus waarom calorie in – calorie uit niet werkt.
Lees meer in vasten vs calorieën beperken en bekijk er de video’s van Dr. Fung
bronnen en referenties
- Paoli, A., Rubini, A., Volek, J. et al.Beyond weight loss: a review of the therapeutic uses of very-low-carbohydrate (ketogenic) diets. Eur J Clin Nutr 67, 789–796 (2013). https://doi.org/10.1038/ejcn.2013.116
- Noakes TD, Windt J. Evidence that supports the prescription of low-carbohydrate high-fat diets: a narrative review. Br J Sports Med. 2017;51(2):133-139. doi:10.1136/bjsports-2016-096491
- David S Ludwig, The Ketogenic Diet: Evidence for Optimism but High-Quality Research Needed, The Journal of Nutrition, Volume 150, Issue 6, June 2020, Pages 1354–1359, https://doi.org/10.1093/jn/nxz308
- Holsen LM, Hoge WS, Lennerz BS, Cerit H, Hye T, Moondra P, Goldstein JM, Ebbeling CB, Ludwig DS. Diets Varying in Carbohydrate Content Differentially Alter Brain Activity in Homeostatic and Reward Regions in Adults. J Nutr. 2021 Apr 14:nxab090. doi: 10.1093/jn/nxab090. Epub ahead of print. PMID: 33852013.
- Goss AM, Gower B, Soleymani T, et al. Effects of weight loss during a very low carbohydrate diet on specific adipose tissue depots and insulin sensitivity in older adults with obesity: a randomized clinical trial. Nutr Metab (Lond). 2020;17:64. Published 2020 Aug 12. doi:10.1186/s12986-020-00481-9
- Castellana M, Conte E, Cignarelli A, et al. Efficacy and safety of very low calorie ketogenic diet (VLCKD) in patients with overweight and obesity: A systematic review and meta-analysis. Rev Endocr Metab Disord. 2020;21(1):5-16. doi:10.1007/s11154-019-09514-y
- Bruci A, Tuccinardi D, Tozzi R, et al. Very Low-Calorie Ketogenic Diet: A Safe and Effective Tool for Weight Loss in Patients With Obesity and Mild Kidney Failure. Nutrients. 2020;12(2):333. Published 2020 Jan 27. doi:10.3390/nu12020333
- Mansoor N, Vinknes KJ, Veierød MB, Retterstøl K. Effects of low-carbohydrate diets v. low-fat diets on body weight and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr. 2016;115(3):466-479. doi:10.1017/S0007114515004699
- Sackner-Bernstein J, Kanter D, Kaul S. Dietary Intervention for Overweight and Obese Adults: Comparison of Low-Carbohydrate and Low-Fat Diets. A Meta-Analysis. PLoS One. 2015;10(10):e0139817. Published 2015 Oct 20. doi:10.1371/journal.pone.0139817
- Moon S, Kang J, Kim SH, et al. Beneficial Effects of Time-Restricted Eating on Metabolic Diseases: A Systemic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2020;12(5):1267. Published 2020 Apr 29. doi:10.3390/nu12051267
- Drinda S, Grundler F, Neumann T, et al. Effects of Periodic Fasting on Fatty Liver Index-A Prospective Observational Study. Nutrients. 2019;11(11):2601. Published 2019 Oct 30. doi:10.3390/nu11112601
- Furmli S, Elmasry R, Ramos M, Fung J. Therapeutic use of intermittent fasting for people with type 2 diabetes as an alternative to insulin. BMJ Case Rep. 2018;2018:bcr2017221854. Published 2018 Oct 9. doi:10.1136/bcr-2017-221854
boeken
Obesity Code – Dr. Jason Fung
The complete guide to fasting – Dr. Jason Fung
