Een goed geformuleerd ketogeen dieet
Is jouw keto dieet goed geformuleerd?
Het keto dieet is een (strikt) koolhydraatarm dieet, maar een koolhydraatarm of koolhydraatbeperkt dieet is niet persé een keto dieet.
Er zijn veel varianten van een koolhydraatarm dieet, zoals :
Strikt, clean, Atkins, lazy-keto, dirty keto, cyclical, targeted, etc. Hierover lees je alles in De vele vormen en variaties van Keto
Maar net zoals een mus een vogel is, is niet elke vogel een mus.
Mensen denken soms verkeerdelijk dat keto voor hen niet werkt of ze denken dat ze een keto dieet volgen, maar dat het voor hen niet de voordelen biedt waar iedereen het over heeft.
Vaak ligt dit aan het feit dat ze eigenlijk niet in ketose zijn om de simpele reden dat hun dieet niet goed geformuleerd is of omdat ze verkeerde informatie gekregen hebben of de informatie verkeerd geïnterpreteerd hebben.
Er zijn namelijk meer factoren die een rol spelen dan gewoon maar koolhydraten beperken.
Ook zaken zoals eiwit- en vetinname spelen een belangrijke rol.
De schrik van vet, alsook het blijven vasthouden aan calorieën tellen behoudt hen ervan om de voordelen van een keto dieet te kunnen ervaren. Lees meer over de voordelen
De 10 basisregels voor het optimaliseren en behouden van de voordelen van een goed geformuleerd keto dieet als therapie en levensstijl.
DR Stephen Phinney – Virta Health
# 1 Om de voordelen van een keto dieet te ervaren moet lichaam zich in staat van nutritionele ketose bevinden
Nutritionele ketose is een natuurlijke metabole staat waarbij onze lever vet kan omzetten in vetzuren, meer bepaald ketonen. Ons lichaam kan deze ketonen dan verbranden voor energie.
De koolhydraat tolerantie verschilt van persoon tot persoon en deze grens kan men best ondervinden door het meten van de ketonen in het bloed. Meer bepaald de serum BHB concentratie.
BHB of beta-hydroxybutyrate (bèta-hydroxybutaanzuur) is één van de ketonen lichaampjes en de belangrijkste indicator.
Gebaseerd op medische ervaringen wordt er gesproken van nutritionele ketose bij waarden vanaf 0.5 mM tot 4 mM.
Het uitdrukken van de koolhydraatinname in percentages is slechts een vage richtlijn en voor veel mensen een struikelblok in hun dieet omdat het niet zonder app’s bij te houden is en omdat iedere persoon een andere tolerantiegrens heeft. Een eenvoudigere en meer verstaanbare en duidelijke manier is om te spreken over ‘grammen’ koolhydraten.
# 2 Een goed-geformuleerd keto dieet voorziet het lichaam van de nodige macronutriënten voor het uitoefenen van alle functies en het behoud van vetvrije massa (spieren)
Het is nodig om voldoende proteïnen in te nemen om spierverlies te voorkomen en het lichaam te voorzien van de nodige voedingsstoffen. Afhankelijk van iemands activiteitsniveau en het feit of die persoon extra spiermassa wil ontwikkelen kan de eiwitbehoefte groter zijn. Normaliter wordt een ratio aangehouden van 1.2 tot 2g/kg referentiegewicht. Het referentiegewicht is een op geslachts-gebaseerde standaardnorm aan de hand van de lengte van een persoon.
Let wel, hoe hoger de eiwitinname tegen de bovengrens gaat, des te lager zal de koolhydraatinname moeten zijn om in ketose te blijven.
# 3 Een goed-geformuleerd keto dieet bevat voldoende elektrolyten en mineralen voor het behoud van een goede circulatie, spier- en zenuwfunctie
Er dient een adequate aanlevering te zijn van natrium en kalium om het circulatievolume te ondersteunen en kaliumdepletie te voorkomen, wat resulteert in een verminderd spieranabolisme of bijnierstress.
Versnelde natriumuitscheiding geassocieerd met nutritionele ketose verhoogt de standaard behoefte aan natriuminname bij volwassenen tot 4 – 5 g / dag met uitzonderingen voor degenen die medicijnen gebruiken voor hypertensie of congestief hartfalen.
Magnesiumtekorten kunnen leiden tot spierkrampen, spierfasciculaties en aanhoudende hypokaliëmie komen vaak voor bij volwassenen als gevolg van een slechte inname via de voeding in combinatie met medicatie en / of alcoholeffecten op de renale excretie.
De inname van magnesium moet vaak worden verhoogd door voedselkeuzes of suppletie om neuromusculaire en hartfuncties te normaliseren, en om de vetvrije lichaamsmassaproductie te reguleren, onafhankelijk van de juiste eiwitvoorraad. lees meer in Nutritionele ketose- de keto griep en keto adaptation
# 4 In alle fasen, zowel de transformatie- als de onderhoudsfase van een goed geformuleerd keto dieet moet de grootste energie-aanvoer komen van vetten.
Dit vet dient voor het merendeel te bestaan uit mono-onverzadigde en verzadigde vetten uit de voeding zelf, maar kan ook toegevoegd worden.
Omega-6 essentiële vetzuren dienen te komen uit groenten en dierlijke/plantaardige eiwitbronnen. Omega-6 rijke plantaardige-/zadenoliën moeten zoveel mogelijk vermeden worden. lees meer in Het gevaar van geraffineerde olie
In de onderhoudsfase kan het mogelijk zijn om een kleine hoeveelheid extra koolhydraten aan het dieet toe te voegen, terwijl de ketose bewaard wordt. Voor wie beslist om zijn koolhydraatinname te verhogen is het belangrijk om zowel bloedketonen als bloedglucosewaarden periodiek te testen om ervoor te zorgen dat goede waarden worden gehandhaafd.
Eiwitinname blijft relatief constant, terwijl de vetinname kan toenemen om te voldoen aan de caloriebehoeften.
Bij insuline resistente volwassenen zijn koolhydraten in eerste instantie beperkt tot 30 gram totale KH per dag.
Vet wordt geconsumeerd tot verzadiging.
# 5 Een keto dieet is geen ‘laag’ caloriedieet, dus het tellen of beperken van calorieën is niet nodig om een goed resultaat te bekomen.
Vet kan gegeten worden tot verzadiging, echter het doelbewust toevoegen van vetten om zo de productie van ketonen te verhogen is niet aangewezen.
Voor wie gewicht (vetmassa) wil verliezen, kan het toevoegen van extra vet via de voeding verhinderen dat lichaamsvet wordt aangesproken voor energie.
Voor personen die in het verleden caloriebeperkte of vetarme diëten hebben gevolgd, kan deze nieuwe ervaring van snelle verzadiging verwarrend zijn.
Het werken met een keto coach en het leren identificeren van fysiologische verzadiging is belangrijk voor succes.
# 6 Een goed-geformuleerd keto dieet bestaat voor het overgrote deel uit onbewerkte voedingsmiddelen.
De voorkeur wordt gegeven aan biologische, onbehandelde voeding/producten, groenten, vlees, eieren, vis, zuivel en in beperkte mate noten en zaden. Ingevroren verse voeding zonder toegevoegde suiker en minimaal bewerkt zijn een goede optie. Ook gefermenteerde voeding zoals zuurkool, augurken, kimchi, … maken deel uit van een goed-geformuleerd keto dieet. De bacteriën verteren de suikers tijdens het fermenteren wat resulteert in een lager koolhydraatgehalte van de producten zelf en ze zijn tevens een goede vorm van probiotica. lees meer in Gezondheid begint in de darm
Gezuiverde, pure eiwitbronnen, shakes, vitaminecomplexen met hoge concentratie, vervangmaaltijden ook al zijn ze low-carb, dienen zoveel mogelijk vermeden te worden. Desalniettemin kunnen ze nuttig zijn voor het aanvullen van bepaalde dieetbeperkingen zoals vegetarisme.
# 7 Elk keto dieet van minder dan 1000 kcal, zijnde een heel laag calorie dieet, ongeacht of dit uit verse echte voeding/ingrediënten bestaat of klaargemaakte producten, is geen goed-geformuleerd keto dieet.
Zo’n dieet ontbreekt aan de nodige macronutriënten en energietoevoer om het dieet op lange termijn toe te passen als levensstijl. Macronutriënten of Macro’s zijn voedingsstoffen die ons lichaam voorzien van calorieën die ons energie leveren – hoofdzakelijk proteïnen, vet en koolhydraten. lees meer in De Macro’s en de Micro’s
Tevens zal het eten van te weinig calorieën ervoor zorgen dat het metabolisme vertraagt, waardoor het verloren gewicht er heel snel terug aan komt wanneer de calorie-inname verhoogd wordt. lees meer in Het Keto dieet versus caloriebeperkte diëten
# 8 Wanneer het keto dieet bedoeld is voor de behandeling, onder controle krijgen of terugdraaien van chronische aandoeningen, moet de onderhoudsfase zodanig geformuleerd zijn dat de overgang naar het dieet als levensstijl bewerkstelligd kan worden.
Een kortdurend ketogeen dieet of caloriebeperkt dieet gevolgd door de herintroductie van koolhydraten in hoeveelheden die de staat van nutritionele ketose omkeren, is zelden succesvol in het handhaven van gewichtsverlies of metabole gezondheid op langere termijn.
Intensief sporten, met name bij mensen met een voorgeschiedenis van diabetes en obesitas, is zelden een effectieve strategie voor gewichtsbehoud wanneer koolhydraten niet in bepaalde mate beperkt worden.
# 9 Een goed-geformuleerd therapeutisch keto dieet vereist deskundig toezicht en voorkomt dat de persoon onnodig in-en-uit ketose gaat.
Wanneer het dieet bedoeld is om diabetes of hypertensie te verbeteren, voegt inconsistente en intermitterende beperking van koolhydraatinname alleen, of in combinatie met beperking van totale calorieën, in de context van voortgaand medicijngebruik een onaanvaardbaar risico van bijwerkingen van medicijnen toe. Deze personen dienen onder constante supervisie van hun arts te blijven om ervoor te zorgen dat de medicatie kan aangepast worden waar nodig.
Hoewel intermittent of periodiek vasten gedurende een periode van minder dan 24 uur binnen de definitie van een goed-geformuleerd keto dieet kan worden getolereerd, zal een vasten langer dan 24 uur, ook al is het niet frequent, waarschijnlijk geen langetermijnvoordelen opleveren voor mensen met chronische medische aandoeningen. lees meer over vasten
# 10 Een goed-geformuleerd ketogeen dieet houdt niet noodzakelijkerwijs vast aan de traditionele voedingsrichtlijnen.
Het is daarom belangrijk te beseffen dat de hier geschetste richtlijnen strijdig kunnen zijn met de huidige dogma’s en voedingsrichtlijnen zoals de meeste mensen ze kennen.
Een ketogeen dieet dat caloriebeperkend is, maar een aanzienlijke hoeveelheid koolhydraten bevat, is geen goed-geformuleerd keto dieet.
Raadpleeg steeds een deskundige wanneer je met een keto dieet wil starten. Zeker in geval gezondheidsproblemen en medicijngebruik dient de behandelende arts van bij de aanvang van het dieet betrokken te worden en de nodige controles uit te voeren en mogelijks snel de eventuele medicatie aan te passen.
Als al deze tien kenmerken niet correct worden geadresseerd, is het waarschijnlijk geen goed geformuleerd ketogeen dieet.
Nutritionele ketose die wordt verkregen door het consumeren van een goed geformuleerd ketogeen dieet kan een veilige en duurzame therapie zijn voor een verscheidenheid van aandoeningen, met name dewelke worden veroorzaakt door onderliggende insulineresistentie of ontsteking.
Om echter een langdurig effect te hebben, moeten in de meeste gevallen het bloedketonen gehalte, kenmerkend voor nutritionele ketose worden gehandhaafd, samen met voldoende inname van elektrolyten en mineralen.
Wanneer het ketodieet wordt gebruikt om ziektetoestanden om te keren die vermindering of stopzetting van medicijnen vragen, is constant medisch toezicht nodig, in het bijzonder tijdens de eerste fasen van het dieet.
meer hierover in ‘Is Ketose veilig?
Wil je graag starten met keto en heb je daarbij hulp nodig of doe je al langer keto maar zit je vast en vraag je je af of je keto dieet wel goed geformuleerd is?
Bekijk het coaching aanbod en neem contact op
Mooie uiteenzetting van Dr. Stephen Phinney, ‘The Godfather’ van Nutritionele Ketose in onderstaande video.
Bronnen
- Virta Health www.virtahealth.com
- Forsythe, CE., Phinney, SD., Fernandez, ML., et al. Lipids. 2008; 43:65–77
- Comparison of Low Fat and Low Carbohydrate Diets on Circulating Fatty Acid Composition and Markers of Inflammation. 2008; 43:65–77
- Bhanpuri , NH., Hallberg, SJ., Williams, PT., et al Cardiovascular disease risk factor responses to a type 2 diabetes care model including nutritional ketosis induced by sustained carbohydrate restriction at 1 year: an open label, non-randomized, controlled study. Cardiovasc Diabetol (2018) 17:56
- Boden, G., Sargrad, K., Homko, C. Effect of a low-carbohydrate diet on appetite, blood glucose levels, and insulin resistance in obese patients with type 2 diabetes. Ann Intern Med. 2005; 15;142(6):403-11.
- Hallberg, SJ., McKenzie, AL., Williams, PT., et al. Effectiveness and Safety of a Novel Care Model for the Management of Type 2 Diabetes at 1 Year: An Open-Label, Non-Randomized, Controlled Study. Diabetes Ther. 2018; 9:583–612
- McKenzie, AL., Hallberg, SJ., Creighton, BC., et al. A Novel Intervention Including Individualized Nutritional Recommendations Reduces Hemoglobin A1c Level, Medication Use, and Weight in Type 2 Diabetes. JMIR Diabetes. 2017;2(1):e5
- Gibson, AA., Seimon, RV., Lee, CMY., et al. Do ketogenic diets really suppress appetite? A systematic review and meta-analsis. Obesity Reviews. 2015; 6: 64–76
- Phinney SD, BR Bistrian, RR Wolfe, et al. The human metabolic response to chronic ketosis without caloric restriction: physical and biochemical adaptation. 1983;32(8):757-68
- Davis PG, Phinney SD. Differential effects of two very low calorie diets on aerobic and anaerobic performance. International Journal of Obesity.1990;14(9): 779-87
- Hoffer LJ, Bistrian BR, Young VR,et al. Metabolic effects of very low calorie weight reduction diets. J Clin Invest. 1984;73(3):750-8
- Hall, KD. Diet Versus Exercise in “The Biggest Loser” Weight Loss Competition. Obesity Biology and Integrated Physiology. 2013; 21:957-959
- Corley BT, Carroll RW, Hall RM, et al. Intermittent fasting in type 2 diabetes mellitus and the risk of hypoglycemia: a randomized controlled trial. Diabet Med. 2018;35:588-594
- Conceição J, Dores J, Araújo F, et al. Severe hypoglycaemia among patients with type 2 diabetes requiring emergency hospital admission: The Hypoglycaemia In Portugal Observational Study-Emergency Room (HIPOS-ER). Diabetes Obes Metab. 2018; 20(1):50-59
- DeHaven, J., Sherwin, R., Hendler, R., et al. Nitrogen and sodium balance and sympathetic-nervous-system activity in obese subjects treated with a low-calorie protein or mixed diet. N Engl J Med. 1980; 302(9):477-82